Terwijl de gemiddelde mens niet bestaat, is het gemiddelde niet weg te denken uit onze samenleving. Gemiddelde lengte of leeftijd waarop je leert lezen, normaal gedrag.
Wat is de waarde van het gemiddelde?
🩵Het geeft houvast, schept orde in de chaos, helpt bij beheersen en geeft (een idee van) controle.
🩵Mensen kunnen in categorieën worden ingedeeld, dit helpt om meer inzicht in bijv de ontwikkeling van groepen te creëren.
🩵Statistische analyses zijn mogelijk, daardoor kan obv de norm bepaald worden wat anders betekent.
🩵Een gemiddelde geeft feedback, bijv over ontwikkeling tov dat gemiddelde.
Kortom, het gemiddelde heeft waarde. Kijken we echter kritisch naar wanneer en hoe we het gebruiken in het onderwijs?
Geen enkel kind is gemiddeld. Een les op basis van de gemiddelde leerling, sluit bij geen leerling precies aan. Teamontwikkeling op basis van de gemiddelde onderwijsprofessional, sluit bij geen onderwijsprofessional precies aan.
Andersom geredeneerd, kinderen ontwikkelen zich niet optimaal met een les/aanpak voor het gemiddelde kind. Dit proberen we te repareren (bijv niveaugroepen) maar het blijft repareren.
🧠 Welke kinderen hebben hier last van? Alle. Maar niet allemaal evenveel. Vooral die unieke kinderen die het meest afwijken van het gemiddelde. Qua IQ, leerstijl, prikkelverwerking, samenwerken etc.
Wat als…
✨ …we het gemiddelde als uitgangspunt los zouden laten en variatie als uitgangspunt zouden nemen?
👉 Neuro-inclusief onderwijs is precies díe fundamentele kanteling 👈
Wat betekent dit concreet?
🧠 Lessen worden zó ontworpen dat álle kinderen optimaal leren.
✅ Variatie in de presentatie van leerinhoud – voorleesverhalen, filmpjes, bewegend leren, pictogrammen of hands-on materialen. Zo kunnen kinderen leren op een manier die bij hen past.
✅ Op verschillende manieren laten zien wat ze hebben geleerd – bijv door te vertellen, een rollenspel, een knutselwerk te maken of een uitleg te geven.
✅ Leerplezier en betrokkenheid vergroten door keuzevrijheid te bieden in opdrachten en/of een realistisch project dat aansluit bij hun belevingswereld.
💡In leiderschap, organisatie- en teamontwikkeling
Ook onderwijsprofessionals floreren als er ruimte is voor verschillende manieren van denken en (samen)werken.
✅ Teams bouwen op diversiteit
✅ Overleggen, samenwerken en organisatie anders vormgeven
✅ Leiderschap dat maatwerk faciliteert
Bronnen
Kircher-Morris, E., & Morin, A. (2025). Neurodiversity-affirming schools: Transforming practices so all students feel accepted & supported. Free Spirit Publishing.
Boonstra, C., de Graaf Bierbrauwer, C., & Carstens, N. (2019). Het Onderwijsvragenboek: Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Amsterdam University Press.
Geef een reactie